به گزارش خبرگزاری سینمای ایران، در این نشست که با حضور نصرالله افجه ای،‌ عین الدین صادق زاده و هنرمندان و علاقه مندان به خط نقاشی برپا شد،‌ابتدا سعید معیری زاده مدیر هنری گالری ساربان وعده داد: این نشست سرآغاز سلسله نشست های موضوعی کالبد شکافی جریان های هنر تجسمی خواهد بود که در هریک از آنها تلاش می شود وضعیت موجود را به نقد و بررسی بگذاریم ضمن آسیب شناسی مسیر،‌ در سایه هم اندیشی و هم فکری برای رسیدن به وضع مطلوب ایده و راهکار را ارائه دهیم.

در ادامه نشست،‌نصر الله افجه ای استاد پیشکسوت درباره موج فزاینده و رو به رشد استقبال از نقاشی خط گفت:هرکس راه خود را برود و سلیقه هنری خود را اعمال کند. 6 میلیارد انسان خلق شده اند که امروز همزمان روی کره زمین زندگی می کند و اثر انگشت هریک از آنها با دیگری تفاوت دارد این یک نشانه الهی ست که هر آدمی باید نشان و اثر خود را به جای بگذارد.

افجه ای در تعریف نقاشی خط گفت: نقاشی خط هنریست که عناصر اصلی تشکیل دهنده آن کمپوزسیونی از حروف هاست. این حروف الفبا می توانند مفهومی داشته باشند یا مفهومی را القا نکنند و تنها جنبه زیبایی شناختی آنها منظور هنرمند باشد.

وی در پاسخ به پرسش یکی از حاضران که نام این هنر کدام یک از نقاشی خط،‌ خط نقاشی یا خطاشی ست گفت: حدود 50 سال پیش زنده یاد کریم امامی در مقاله ای نقاشی هایی که آن روزگاران برخی بزرگان خلق کرده بودند را "نقاشی سقاخانه ای" نامید اما امروز در فقدان او و امثال او کسی نیست تا تکلیف نام نقاشی خط را روشن کند. سال 1350 من اولین نمایشگاهم را در گالری سیحون برپا می کردم و نمی دانستم نام هنرم را چه بگذارم. آن روز با پرویز کلانتری و شاعر فقید اسماعیل شاهرودی مشورت کردم. شاهرودی با بهره گیری از کاریکلماتور گفت نامش را بگذار "خطاشی من خوشم نیامد و فکر کردم چندان مناسب این هنر نیست. آن موقع نام نمایشگاه را گذاشتم نقاشی خط البته هیچ ادعایی ندارم که این اسم را من خلق کردم اما از آن روز به بعد این اصطلاح ماند. هرچند در دوره یی برخی خواستند جای نقاشی خط اسم "گرایش نوین" را مصطلح کنند که خوشبختانه این عنوان اداری بدگفتار جا باز نکرد.

این استاد نقاشی خط در ادامه سخنانش گفت: سال هاست انجمن خوشنویسان ایران در زمینه نقاشی خط بی توجه است ظاهراً وظیفه ای هم در این زمینه احساس نمی کند البته الان که انجمن خوشنویسان وجود ندارد دو دستگی ها موجب شده است رویکرد این انجمن مشخص نباشد هرچند از آنجا که هر دو طیف انجمن از دوستان خوب و هنرمند من هستند و برای همه آنها احترام وی‍‍‍ژه قائلم نظری درباره اینکه حق با کدامیک هست ندارم. اما دغدغه جدی من این است که تا کی خوشنویسی باید در قامت انجمن بماند چرا نقاشی باید صاحب رشته دانشگاهی باشد در موسیقی کسی که چهارسال درس بخواند باید لیسانس بگیرد اما خوشنویس 50 ساله یک مدرک ممتاز انجمن داشته باشد. درد خوشنویسی این است که باید آکادمیک شود و صاحب کرسی دانشگاهی گردد.

افجه ای سپس گفت:ما مجبوریم آنچه در دنیا اتفاق می افتد را رصد کنیم و براساس روز پیش رویم. اکنون چین،‌ آلمان و ایتالیا هم نقاشی خط های درجه یکی را عرضه می کنند و ما در این مواجهه نباید عقب بمانیم.

وی سپس به مقوله خط در نقاشی خط پرداخت و گفت:خط در نقاشی خط با اصالتش در خوشنویسی تفاوت دارد. حسین زنده رودی اصلاً‌ خوشنویس نیست و خط در آثار او یک المان تصویری محض است. فرامرز پیلارام خطاط بود اما چندان خطاط برتری نبود اما زنده یاد جواد مافی خوشنویس مجربی بود و حتی در نقاشی خط های او نستعلیق زیبایی به چشم می آید. سیدمحمد احصایی که نستعلیق،‌ شکسته و حتی ثلث را و ریحان را بسیار استادانه می نویسد در نقاشی خط هایش ادای ثلث را درمی آورد چون اصلاً‌ نیاز نیست خود خوشنویسی را بنویسد. این فرم گرایی خط در نقاشی خط بدین جهت است که درک زبان جهانی از این هنر ایرانی ساده تر است. در واقع خط در خط نقاشی به گرافیک که زبان موجزتر و جهانی تر است نزدیک تر است.

در ادامه این نشست عین الدین صادق زاده،‌ مدرس دانشگاه در سخنانی گفت: شروع جریان نقاشی خط را از عصر صفویه و سیاه مشق های خوشنویسی آن دوران می دانم سیاه مشق هایی که به زیبایی شناسی فرم خط و کمپوزسیون آنها دقت نظر داشت اما بدون شک این میرزا غلامرضا در عصر قاجار بود که با ابداع فرم های انتزاعی در خط جلوه های نقاشی خط را بروز داد بعدها درعصر نقاشی های سقاخانه ای،‌ حسین زنده رودی،‌ پیلارام و مافی این جریان را پرشتاب کردند.

صادق زاده گفت: نقاشی خط نیاز به شناخت بایسته و وسیع از هنر خوشنویسی دارد. تنها کسانی باید به این عرصه پای بگذارند که کنه و روح خوشنویسی را با ممارست و تمرین فراوان دریافته اند و آن را با نگاهی نقاشانه در نقاشی خط بازتاب دهند هنرمندانی نظیر احصایی و افجه ای نمونه بارز و اصیل جریان صحیح نقاشی خط اند آنها که بدون شناخت بایسته از خوشنویسی،‌ نقاشی خط خلق می کنند به این هنر لطمه می زنند.

وی افزود: حراج های کریستی و ساتبی اتفاق های میمون و مبارکی برای هنر ما هستند اما اقبالی که نقاشی خط در این حراجی ها پیدا کردند موجب شده است بسیاری با نگاه صرف اقتصادی پا به این عرصه بگذارند و این روزها تشخیص سره از ناسره سخت شده است اما یقین است که به زودی آنها که فهمی از خوشنویسی ندارند و خط را به تزئین و سرسری در نقاشی خط جای می دهند به حاشیه می روند هنر اینان هنر ماندگاری نیست.

نشست تخصصی ما نقاشی خط که با سئوالات پیاپی حضار برپا شده بود با برگزاری ضیافت افطار به کار خود پایان داد. لازم به یادآوری است نمایشگاه نقاشی خط هنرمندان سه نسل معاصر ایران تا نهم شهریور در گالری ساربان دایر خواهد بود.

انتهای پیام/ن.ف